Informacje
Występowanie: W Polsce liczny na południu i północy kraju, występuje: w górskich potokach: Beskidów, Tatr, Sudetów, Rudawa, Przemsza, Jury Krakowsko-Częstochowskiej; Dolny Śląsk, Pomorze Zachodnie i Środkowe, Warmia i Mazury, dopływy Warty. Poza Polską w naturalny sposób występuje w całej niemal Europie oraz północnej Afryce i nielicznie w Azji. Sztucznie rozprzestrzeniony na wszystkie kontynenty za wyjątkiem Antarktydy. Żyje w zimnych, dobrze natlenionych i dzikich (nieuregulowanych) rzekach - głównie górskich.
Opis: W Polsce osiąga maksymalnie ok. 80 cm i 5 kg. Kształt torpedowaty - ułatwiający życie w wartkim prądzie rzeki. Ubarwienie bardzo zmienne - zależne od miejsca przebywania. Na ciele liczne czarne i czerwone kropki. Brzuch żółtobiały lub żółty. Płetwa tłuszczowa jasna, ciemnoobrzeżona. Młode osobniki mają duże, wyraźne niebieskoszare plamy na bokach. Dorosłe samce mają często hakowato zagiętą ku górze szczękę dolną i dłuższą głowę niż samice.
Rozród: Do tarła przystępuje jesienią podejmując krótkie (z reguły kilkukilometrowe) wędrówki tarłowe do niewielkich dopływów ze żwirowym dnem. Jednej samicy zazwyczaj towarzyszy kilka samców. Ikra jest składama do zagłębień w piasku. Larwy tuż po wylęgu mają duży woreczek żółciowy.
Odżywianie: Jest typowym drapieżnikiem. Młode osobniki zjadają larwy owadów i skorupiaki. Dorosłe zjadają głównie ryby i owady. Często przechodzi na pokarm sezonowy, np. wczesną wiosną bardzo chętnie zjada świeżo wybudzone ze snu zimowego żaby.W maju odżywia się jętką majową, lipiec-sierpień- głównie małe ryby: cierniki, głowacze, słonecznice, kozy itp. Przystępując do tarła przestaję się odżywiać, a ataki na inne ryby spowodowane są koniecznościa obrony gniazd tarłowych.
W Polsce zagrożony z powodu systematycznego niszczenia jego siedlisk poprzez postępującą zabudowę hydrotechniczną rzek górskich oraz dużą presją wędkarską i kłusownictwem.
Ochrona: W Wiśle i jej dopływach do ujścia Sanu oraz dopływach Odry do ujścia Bystrzycy: okres ochronny: 1.09 - 31.01 wymiar ochronny: 25 cm Pozostałe wody: okres ochronny: 1.09 - 31.12 wymiar ochronny: 30 cm Limit dziennego połowu: 3 sztuki (łącznie z amurem białym, boleniem, brzaną, lipieniem, karpiem, szczupakiem i sandaczem)